جلسه دوم«نظام تنجیز و تعذیر»
تاریخ 24مهر 1403
استاد حجت الاسلام ابراهیم نیکدل
به گزارش روابط عمومی موسسه پژوهشی دانشوران این موسسه با همکاری مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد علیهم السلام سلسله نشستهای «نظام تنجیز و تعذیر» را با حضور استاد حجتالاسلام والمسلمین ابراهیم نيكدل برگزار میکند.
این سلسه جلسات سهشنبهها، ساعت: ۱۴ الی ۱۶ در مدرسه عالی فقاهت عالم آلمحمد(علیهمالسلام) واقع در بست نواب حرم مطهر رضوی برگزار میشود.
اولین جلسه این سلسله نشست در تاریخ 17 مهر 1403 برگزار شده است که در ادامه فایل صوتی نشست خواهد آمد و این فایلها در همین صفحه از وبگاه موسسه پژوهشی دانشوران بروزرسانی خواهد شد.
در توضیح چیستی «نظام تنجیز و تعذیر» باید گفت: برائت عقلی و حکم به تعذیر و عدم استحقاق مجازات، بخشی از نظام تنجیز و تعذیر در دانش اصول است و بخش دیگر آن، تنجیز و اثبات استحقاق مجازات بر مخالفت است. بررسی این دو در کنار هم، تصویر کاملتر و صحیحتری به دانشوران، ارائه میدهد؛ ازاینرو در این بحث، در پی شفافسازی ملاک تنجیزآوری و همچنین شناخت کیفیّت کار دستگاه تنجیز ازحیث کاشف هستیم. اگر ملاک تنجز و استحقاق مجازات روشن شود، با نبود این ملاک، خود به خود، تعذیر و عدم استحقاق مجازات بر مخالفت با تکلیف الزامی، نتیجهگیری میشود.
عنوانهای کلّی تبیین نظام تنجیز و تعذیر بدین شرح است:
اوّل: بررسی حسن و قبح عقلی مخالفت با تکلیف و زوایای مختلف آن؛
دوّم: بررسی وجود حدّ وسطی به نام ظلم، برای دریافت قبح؛
سوّم: بررسی محور بودن دریافت «استحقاق مجازات شدن»؛
چهارم: بررسی «بیان»، به عنوان مصحّح مجازات شدن و اضلاع گوناگون آن؛
پنجم: جرمانگاری مخالفت با «بیان»؛
ششم: بررسی عدم تحقّق جرم، در فرض نرسیدن تکلیف؛
هفتم: بررسی راههای تحقّق «بیان»:
اوّل: ملاکهای «بیان »بودن در نظر مشهور:
- نظریّه نخست: نظریّه تصدیق وجود حکم؛
- نظریّه دوّم: استناد تفویت غرض قانونگذار؛
- نظریّه سوّم: حجّیّت عقلایی؛
- نظریّه چهارم: نبودن تکلیف، در فرض نرسیدن آن.
دوّم: نقدها به قاعدۀ «قبح مجازات بدون بیان» و بررسی آنها.
سوّم: نظریّه شهید صدر در مورد مصحّح مجازات. این نظریّه، در ضمن پانزده مقدّمه، تبیین میشود.
چهارم: نقدهای استدلال شهید صدر:
- اوّل: عدم تساوی حقّ اطاعت با دریافت عقلی استحقاق مجازات؛
- دوّم: نبود دلیل برای اثبات تنجیزآوری کاشف ضعیف در مورد دستور مولای حقیقی؛
- سوّم: تصوّر حقّ اطاعت در حکمهای ترخیصی؛
- چهارم: عدم ترتّب احتیاط در تمام موارد جهل به حکم الزامی بر اساس نظریّه حقّ اطاعت.
پنجم: نتیجه نهایی و تبیین راه درست
دانلود جلسه اول «نظام تنجیز و تعذیر»
تاریخ 17 مهر 1403
استاد حجت الاسلام ابراهیم نیکدل
دانلود جلسه دوم«نظام تنجیز و تعذیر»
تاریخ 24مهر 1403
استاد حجت الاسلام ابراهیم نیکدل
دانلود جلسه چهارم «نظام تنجیز و تعذیر»
تاریخ 8 آبان 1403
استاد حجت الاسلام ابراهیم نیکدل