در قالب پایاننامه سطح سه حوزه علمیه خراسان:
≡ چهارمین پایاننامه از سری پایاننامههای طرح «بررسی کاربرد قواعد اصولی در آثار امام خمینی (ره) و آیت الله خویی (ره)» موسسه دانشوران، دفاع شد
به گزارش روابط عمومی موسسه پژوهشی دانشوران، پایاننامه سطح سه حجت الاسلام غلامحسین اسدی جهان با عنوان «کاربرد قواعد اصولی در کتاب الصوم آیت الله خویی (ره)» با راهنمایی حجت الاسلام و المسلمین استاد شیخ حمید درایتی زید عزه و مشاوره دکتر بلال شاکری دفاع شد. این جلسه با حضور حجت الاسلام و المسلمین سید علی دلبریان در مقام استاد داور، در تاریخ ۱۸ شهریور ۱۴۰۳ در مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان برگزار شد.
این پایاننامه از سری پایاننامههای مورد حمایت موسسه پژوهشی دانشوران است که ذیل پروژه «بررسی مبانی امام خمینی (ره) و آیت الله خوئی (ره) تعریف شده است. برای پیشبرد بهتر این پروژه، طبق توافق با معاونت آموزش حوزه علمیه خراسان، پایاننامههایی که با این موضوع مورد پذیرش قرار بگیرند، مورد حمایت موسسه قرار خواهند گرفت. در این خدمت، استاد راهنما و مشاور تعیین شده و حمایت علمی پژوهشگر از ابتدا تا پایان نگارش و جلسه دفاع انجام میشود. تا کنون چهار عنوان پایان نامه از این طرح، دفاع شده است و یک پایاننامه نیز در نوبت دفاع است.
حجت الاسلام غلام حسین اسدی جهان در بیان ضرورت این تحقیق گفت: فاصله گرفتن دو علم فقه و اصول در عرصه آموزش و پژوهش، موجب شده است که طلاب سطوح عالی نسبت به نقش مهم این علم، در استنباط دچار تردید و ابهام شوند؛ بنابراین تبیین جایگاه واقعی علم اصول و نشان دادن تأثیر آن در استنباط از اهمیت و ضرورت فراوانی برخوردار است؛
و از سویی دیگر شیوه تطبیق این قواعد نیز ازجمله مسائلی است که نیازمند آموزش است و در فرآیند آموزشی نیازمند نمونههای کاربردی تطبیق شده است تا به تسهیل این فرآیند کمک کند. پژوهش حاضر برای نشان دادن نقش قواعد اصولی در استنباط حکم فقهی و چگونگی تطبیق آن قواعد در مسائل فقهی انجامشده است.
این دانش آموخته حوزه علمیه خراسان در تبیین پیشینه تحقیق اظهار کرد: درباره کاربرد و تطبیق قواعد اصولی بر مسائل فقهی آثاری نگاشته شده است. مثل کتاب المعجم التطبیقی للقواعد الاصولیة فی فقه الامامیة: اثر استاد محمدحسن ربانی بیرجندی یا کتاب اصول فقه کاربردی در 3 جلد اثر آقایان حسین قافی و دکتر سعید شریعتی. پایان نامههایی نیز نگاشته شده است؛ مثل بررسی مرجحات منصوصه و غیر منصوصه در اصول مقارن و تاثیر آن در فقه؛ پایاننامه احکام و آثار انقلاب نسبت در فقه، پایاننامه بررسی ثمرات فقهی اطلاق مقامی، پایاننامه بررسی تعارض قاعده قبح عقاب بلابیان با قواعد عقلی دیگر اما هیچ کدام کتاب صوم آیت الله خویی را با این نگاه بررسی نکرده است.
تدوینگر این پایاننامه با اشاره به فرضیههای تحقیق گفت: محقق خویی (ره) از قواعد فراوانی مانند اطلاق و تقیید و اصول عملیه و قواعد تعارض و مرجحات و … در فرآیند استنباط خود در کتاب صوم استفاده نمودهاند. با بررسی و تحلیل این مسائل میتوان به کاربرد این قواعد و شیوه تطبیق آنها پی برد.
حجت الاسلام اسدی درباره روش تحقیق این پایان نامه اضافه کرد: در این تحقیق بر اساس روش کتابخانهای، توصیف و تحلیل، ابتدا متون کتاب صوم (ج 21 و 22 موسوعه آیتالله خویی) مورد مطالعه قرارگرفته است و قواعد اصولی مورداستفاده، جمع شد و در مرحله بعد، در مورد هرکدام توضیح مختصری نوشته شده است. این قواعد، دستهبندی شدند و هرکدام ذیل یکی از عناوین اصولی بیان شده است. در این کار از ترتیب کتاب کفایه استفاده شده و مباحث بر اساس کفایه مرتب شدهاند. بعد از این مراحل، قواعد اصولی به آنها ضمیمه شده و در هر بحث، ابتدا، توضیح مختصری در مورد قاعدهی اصولی مورد نظر ذکر شده است.
این پژوهشگر حوزه علمیه با اشاره به ساختار این تحقیق گفت: مباحث در دو بخش تنظیم شده است: بخش اول مفاهیم و بخش دوم که مباحث اصلی است تطبیقات مباحث الفاظ ، مباحث حجج، اصول عملیه و تعارض ادله است.
بنا بر گزارش روابط عمومی موسسه دانشوارن، تدوینگر این پایاننامه از هدایت و راهنمایی حجتالاسلام و المسلمین استاد حمید درایتی مقام استاد راهنما و دکتر بلال شاکری در مقام استاد مشاور، بهره برده است.